پوشش­های روی لایه­ ای بیکروماته B15 3312

1-  موضوع استاندارد

در استاندارد حاضر به پوشش فلزی مرآب از روی و آلومینیم لایه­ای بیکروماته و روغن­کاری شده پرداخته می شود.

 این پوشش بر روی فلزات آهنی، آلیاژهای آلومینیم و روی به کار می­روند. روند اعمال آنها باعث شکنندگی از طریق هیدروژن نمی­شوند.

2-            نحوه اشاره بر روی مدارک

نام پوشش توسط سمبل پوشش و مرآب از عناصر زیر می شود:

DAC 500 (جنس پوشش)

حروف S  یا B و A (نوع پوشش)

و به دنبال آن شماره استاندارد حاضر داخل پرانتز:

مثال:

DAC500B (B15 3312)

3-تعریف و عملکرد پوشش

3-1- کلیات

اينپوشش­هاازطريقپاششفلزاتآبشدهکهغالباًشاملرويو آلومينيملايهايبهنسبت٨٥و % ١٥دراسيد کروميك(Cr₆) پلي تترافلوئوراتيلن(PTFE)،گليكول­هاوموادسلولزيبررويقطعات، حاصلمي­شوند.

پسازاعمالپوشش­ها،قطعاتدردماي cْ 300قراردادهمي­شوند. پختپوشش­هاباعثازبينرفتنمحصولاتارگانيك (گليكول­هاوموادسلولزي) شدهوعكسالعمل­هايشيمياييناشياز اکسيداسيونکاهشيCr₆/Cr ₃که مختصبههميننوعپوششاستومشخصاتضدخوردگيرامشروطسازيميکند ميگردد.

2-3- ساختار

ساختارپوششغيرارگانيكميباشد.

پوششبدستآمدهازنوعرنگينيستوبهرنگ”خاآستريمتاليكروشن“ ميباشد.

٣-٣- عملكرد

وظيفهاينپوششمحافظتفلزاتآهنيدرمقابلخوردگياست. اينپوشش ازطرقزيراعمالميشود:

• ذراتريزرويوآلومينيم کهباعثمحافظتکاتديفلزسطح دريافتکنندهومحافظتدرمقابلخوردگيجويميگردند:

• بيكرومات­هايقرارگرفتهدرضخامتلايهپوششباعثمحافظتذرات رويدربرابرخوردگيجوي،کهبهکيفيتظاهريپوششلطمهوارد ميسازند،ميشوند.

پليتترافلوئوراتيلن (PTFE)  کهدرعينفراهمآوردنمشخصاتلغزندگي،اثراتمكانيكي(اصطكاك) رابرتوسعهخوردگيکاهش ميدهد.

4-3 - نحوهاعمال پوشش

اينپوششبررويتمامقطعاتبااشكال،ابعادوويژگي­هايمتالورژيك مختلفقابلاعمالاست. استفادهازآنبرايمحافظتقطعاتيکهبايستي شكلاصليخودرادرمعرضناملايماتجوي،شيمياييوحرارتيويژه شرايطمحيطيخودروحفظکنند،توصيهميگردد.

مثال:

اتاقكموتور

اينپوشش کهاعمالآنمولدهيدروژنشكنندهنيست،برايمحافظت قطعاتيبامقاومتمكانيكيبالا(Rm ≥ 1200Mpa) توصيهميگردد.

مثال:

قطعاتفولادحرارتديدهوپيچومهره­هايباکلاسبالاتراز٩/١٢ که پختآﻧﻬادردمايcْ300 ممكناستبدوناثربودهويادرمشخصاتمكانيكيموردنظرمحسوبگردند.

بااينحالآماده­سازيسطوحپيشازاعمالپوششنبايستيبهيچوجه باعثشكنندگيقطعاتتحتتأثيرهيدروژنشود.

مثال:

احتمالشكنندگيدرصورتکربنزداييازطريقاسيد شیمیایی

5-3- محدوده  اعمال پوشش

پوششنبايستيبررويقطعاتيکهممكناستدرمعرضدمايبيشتراز cْ280 قراربگيرند،اعمالشود.

٤- مشخصاتفني

شرايطآمادهسازيسطحواعمالپوششمختصهرقطعهوعملياتحرارتي مربوطهتعريفشده­اند.اينشرايطبايستيمطابقبادستورالعمل­هاي ساختوتوليدبودهونبايستيبدونتوافققبليبخش­هايمربوطهدر PSA تغييردادهشوند.

اصولپايه ايکهبايستيمدنظرقراربگيرند،شاملمواردزيرمي­باشند:

1-4 - آمادهسازيسطح

قابليتسطوحي کهقراراستپوشششوند:

•  قطعه­ايکهتحتعملياتحرارتيقرارنگرفتهاست:انواعآماده­سازيکلاسيكسطح (روغن­زدايي،پرداخت)،آماده­سازيشيميايي ياالكتروشيميايي،

•  قطعه­اي کهتحتعملياتحرارتيقرارگرفته:  آمادهسازي مكانيكيسطح (ساﭼﻤه­زنيريز) وبهدنبالآنانواعآمادهسازي کلاسيكسطح

2-4- نحوه پوشش­دهی بر روی سطح

سه روش متفاوت جهت پوشش­دهی سطح موجوداست:

• پوشش غوطه­وری با سانتریفیوژ (برای قطعات رزوه شده، گیره­ها، کلیپس ها، واشرها و قطعات کوچک پرسی)
• سیستم حامل غوطه وری با سانتریفیوژ (برای قطعات مرکب دارای حفره که مستلزم  نفوذ مناسب محصول کوچک پرسی).
• سیستم حامل با پیستوله الکترو استاتیک (برای قطعات ساده بدون حفره و یا قطعاتی که برخی از نواحی آنها نیاز به پوشش ندارد).
• پیچ­ها، مهره ­ها، پیچ­های دو سر رزوه، پیچ های ستونی Colonnette، میله های رزوه شده و بطور کلی تمام قطعاتی که برطبق استاندارد B11 3110  و برحسب کلاس تلرانس رزوه کاری H6/g6 شامل رزوه کاری متریک ایزو می شوند.

5-آزمایشات و کنترل­ها

5-1 سطح کیفیت

مورد کلی

قطعات رزوه شده

در مورد پیچ­ها، مهره­ها، پیچ­های دو سر رزوه، پیچ های Colonnette، میله­های رزوه شده و بطور کلی تمام قطعاتی که پیش از پوشش شدن در کلاس تلرانس رزوه کاری

تهیه کتاب از روی استاندارد های زیر H6/g6 (استاندارد B11 3110) بایستی نوع A بکار گرفته شود.

تذکر:

در موارد خاص پیچ و مهره­ها بسیار مشهود و در معرض دید، ممکن است استفاده از پوشش نوع B لازم باشد.

بنابراین در چنین موردی تقلیل رزوه ها ضروری است و کلاس تلرانس مورد نظر پیش از پوشش کردن، بایستی در مدارک تعریف آورده شود (اصولا ^e6 برای پیچ ها و 6G برای مهره ها بر طبق استاندارد B11 3110، که توسط آزمایشگاه­های مواد گروه مشخص می شوند).

در هر دو مورد، قسمت رزوه شده بایستی با کنترل­های تعریف شده در استاندارد B11 3180 مطابقت داشته باشد.

محل عبور بافر                      مهره

                                                                                                                        عبور بوش

انبارداری

DAC 500 S تنها محافظت بسیار ضعیفی فراهم می آورد و مصرف آن بایستی به موارد ویژه­ای محدود شود.

مثال:

انبارداری قطعات داخلی موتور

1-1-5- مقاومت در برابر سالت اسپری

این مقاومت مطابق استاندارد D17 1058 به نسبت تعداد ساعت­های قرار گرفتن در برابر اسپری پیش از ظاهرشدن زنگ قرمز عنوان می شود. تعداد ساعات هیچ نشانه قابل مقایسه ای با آزمایشات سالت اسپری سایر پوشش­ها در مورد مقاومت حقیقی مربوطه آنها بر روی خودرو ندارد.

2-1-5- وزن

وزن پوشش از روی استاندارد D25 17723  مشخص می شود.

3-1-5- ضخامت

ضخامت پوشش می­تواند با یک روش تخریبی یا روش دیگری اندازه گیری شود. با وجود این، در صورت اختلاف نظر با اعتراض، تنها نتایج روش میکروگرافی استاندارد D25 1057 بایستی مدنظر قرار بگیرند.

4-1-5- پخت

پخت صحیح از طریق قرار دادن 2 قطره آمونیاک NH₄OH کنسانتره بر روی پوشش انجام می­شود، پس از 30 تا 60 ثانیه رنگ زرد بایستی روی سطح آشکار شود.

تذکر: عدم مشاهده تغییر رنگ علاموت پخش بیش از حد با پخت ناکافی می­باشد. پخت ناکافی از طریق حل پوشش تا سطح فلز دریافت کننده مشخص می شود:

حل پوشش از طریق یک آزمایش اصطکاک دستی توسط یک تکه نمد آغشته به آمونیاک انجام می­شود.

5-1-5- کنترل چسبندگی

چسبندگی پوشش طبق روش آزمایشی D25 1075 تعیین می­شود.

سپس نوار چسب، مورد آزمایش قرار می گیرد که بایستی با کلمات زیر مشخص شود:

خوب:

چسبندگی نرمال، نوارچسب به رنگ "خاکستری خیلی روشن" می باشد،

متوسط:

چسبندگی محدود، نوارچسب دارای لکه هایی از پوشش است.

بد:

چسبندگی غیرنرمال، نوارچسب دارای نواحی سیاه فام از پوشش به مساحت چندین میلی متر مربع می باشد.

2-5- ضریب اصطکاک

ضریب کلی اصطکاک از روی استاندارد C10 0055  محاسبه می گردد. این استاندارد روش مورد نظر برای تعیین سازگاری با اصطکاک پوشش هایی که عملکرد اصطکاک آنها، مخصوصا در پیچ و مهره ها از اهمیت برخوردار است را تعریف می کند. درتمام موارد این ضریب اصطکاک کلی بایستی معادل FN=0.15 ±0.03 باشد.

3-5- شکل ظاهری پوشش

فیلم بایستی صیقلی، بدون دانه و به رنگ "خاکستری متالیک روشن" باشد.

6-تاریخچه تغییرات

1-6- تاریخچه تغییرات

1-1-6- تدوین

• OR:01/04/1989- تدوین استاندارد

2-1-6: موارد تغییرات

B: 04/05/2006  برای طراحی های جدید کاربرد ندارد

• A:24/02/1997 وارد کردن در سیستم کامپیوتری IDEM

2-6- مدارک نقل شده

1-2-6- مدارک PSA

1-2-2-6- استانداردها

D25 1057, D17 1058, C10 0055, B11 31110, D251723,D25 1075

2-2-6- مدارک خارجی

3-6- معادل با:

4-6- مطابق با

5-6- واژگان کلیدی