استاندارد ISO 1456/2 پوشش معدنی فلزی الکتریسیته و دیگر پوشش ها:پوشش نیکل،نیکل / کروم،مس /نیکل / کروم

1- دامنه استاندارد پوشش معدنی الکتریسیته
2- منابع اصلی استاندارد
3- تعاریف و اصطلاحات پیرامون پوشش معدنی فلزی الکتریسیته و دیگر پوشش ها:پوشش نیکل،نیکل به علاوه کروم،مس نیکل به علاوه کروم
4- اطلاعاتی که باید خریدار خدمات پوشش به ابکار بدهد. شامل :
اطلاعات ضروری
اطلاعات اضافی
اطلاعات عمومی برای پوشش
5- تعیین مشخصات اطلاعات
تعداد خدمات پوشش
نوع پوشش مس
نوع پوشش نیکل
انواع و ضخامت کروم
6- اطلاعات مورد نیاز مانند:

شکل ظاهری
ضخامت پوشش
پوشش نیکل دو و سه لایه
میزان چسبندگی
مقاومت در برابر خوردگی در CASS، Corrodkote و آزمون اسپری نمک
الزامات آزمون STEP
شکل پذیری
گرمایش و تسکین استرس قبل از پوشش
درمان هیدروژن تردی برجسته
ارائه نمونه

استاندارد ISO 1456/2 پوشش معدنی فلزی الکتریسیته و دیگر پوشش ها:پوشش نیکل،نیکل / کروم،مس /نیکل / کروم

.جهت اگاهی و استفاده علاقمندان موجود میباشد

برای دریافت متن کامل استاندارد با ما تماس بگیرید.      65734701 الی 3

 بهترین روش، پوشش دهی فویل آلومینیومی با حمام نیکل فسفر الکترولساست، که بعدا آن را در سود سوز آور حل کرده و درصد فسفر را به روش حجمی تعیین کرد.

معرف ها برای آنالیز حجمی فسفر:

معرف آمومنیوم مولیبدات :

محلول آ: 15 گرم آمونیوم هپتا مولیبدات در 80 میلی آب مقطر حل شده 6 میلی آمونیاک 0.88 به آن اضافه شود، سپس در یک بالن 100 به حجم رسانیده شود.

محلول ب: 24 گرم آمونیوم نیترات در 10 میلی آب حل شود به آن 33 میلی اسید نیتریک غلیظ اضافه شود. و در بالن 100 به حجم رسانیده شود.

سپس دو محلول آ و ب را با هم مخلوط کرده و به طور مداوم هم زده شود.

سود 0.1 مولار

فنول فتالین الکلی

اسید نیتریک 0.1 مولار

تهیه محلول نمونه :

ü       مقدار 0.2 گرم از رسوب نیکل فسفر در 50 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ حل شود .

ü      در زیر هود محلول به آهستگی گرم شود سپس جوشاندن آن تا زمانی که دود قهوه ای رنگ دیگر تشکیل نشود.

ü      رقیق کردن محلول تا 100 میلی با آب مقطر، جوشاندن و سپس افزودن 25 میلی محلول پتاسیم پر منگنات (0.1mol/lit)

ü      جوشاندن به مدت 5 دقیقه

ü       افزودن محلول نیتریت سدیم 2% به صورت قطره قطره تا زمانی که دی اکسید منگنز رسوب داده شده دوباره حل شود.

ü      جوشاندن به مدت 5 دیقه سپس سرد شدن تا دمای اتاق

ü      ریختن محلول بداخل یک بالن 250 میلی و به حجم رساندن محلول

آنالیز حجمی:

ریختن 10 میلی از محلول نمونه آماده شده به داخل بالن 250 و تا حجم 100 به آن آب اضافه شود

 گرم کردن محلول تا دمای 40-45 درجه سانتی گراد نه کمتر و افزودن 50 میلی از معرف آمونیوم مولیبدات و همزدن مداوم

 بستن در بالن و به مدت 30 دقیقه به آن استراحت داده شود و سپس فیلتر کردن محلول

 شسستن رسوب فیلتر با نیترات پتاسیم 1% تا وقتی که عاری از اسید شود

 رسوب بدست آمده را داخل ارلن ریخته و 50 میلی آب به آن اضافه کرده

 افزودن 10 میلی سود مولار  تکان دادن تا رسوب حل شود

 اضافه کردن معرف فنول فتالیین

 تیتر کردن با اسید نیتریک مولار تا بیرنگ شدن شناساگر

سپس وزن فسفر بر حسب درصد با عبارت زیر بدست می آید:

Wp=25(VNaOH-VHNO3)*13.14 =(10-VHNO3*337.25)

                  Msample                           msample

که در آن :

Wp: وزن فسفر بر حسب درصد

Msample: وزن نمونه یر خسب میلی گرم

VHNO3: حجم اسید نیتریک بکار رفته

VNaOH: حجم سود بکاررفته

محصولاتی که در این مقاله مورد استفاده قرار گرفت

پوشش کامپوزیتی نیکل-SiC

jp-NE-S-101

پوششهای کامپوزیتی زمینه فلزی به عنوان مواد پیشرفته مهندسی به حساب آمده که به دلیل خواص منحصربه فرد ازجمله سختی بالا، مقاومت به سایش قابل توجه ومقاومت به خوردگی

بسیارمناسب اخیراً مورد توجه بسیاری ازمحققین قرارگرفته اند. دراین میان پوشش های کامپوزیتی زمینه نیکل تقویت شده با ذرات سرامیکیAl2O3وSiCبه عنوان یکی ازپوششهای پرکاربرد صنعتی

به عنوان جایگزین مناسبی برای پوششهای کروم سخت به حساب میآیند. باتوجه به مقاومت به سایش بالا و ارزان بودن پودرسرامیک ، کامپوزیتهای Ni-SiCبه بیشترین حد بررسی قرار گرفته است

برای حفاظت ازقطعات اصطکاک تجاری موفق بوده است.

درصنعت،به ویژه درتولید شیرآلات صنعتی درخط انتقال لوله که درآن مقاومت به سایش بسیار اهمیت دارد،( محتویات لوله باعث خوردگی و سایش میشود) بنابراین باید پوشش اعمال شده هم

مقاوم به خوردگی وهم ضد اصطکاک باشد. پوشش کامپوزیتی نیکل سیلیکون کارباید مطمینا مقاومت به خوردگی و خاصیت ضد اصطکاکی بسیار بالایی دارد و انتخابی درست برای پوشش دهی در

این صنایع است. این دو خصوصیت باعث شده جایگزین موثرتری بجای پوشش های دیگر مانند کروم یا کاربید تنگستن باشد.

پوشش کامپوزیتی یک کلاس جدید در پوشش است که عمدتا برای کاربردهای مکانیکی و تریبیولوژیکی استفاده می شود .

خواص ضد خوردگی برای حضور نیکل:

خواص ضد سایش و تریبیولوژیکی برا حضور سیلیکون کارباید. ترکیبی از کربن و سیلیکون،یکی از مواد دیر گداز است که بصورت خام در طبیعت یافت نمیشود و بصورت مصنوعی ساخته میشود.

ویژگی این پوشش کامپوزیتی:

مقاومت بالا دربرابر خوردگی (سخت تر از کروم سخت) مقاوم در برابر اسید(HCl) تنش پوشش خیلی کم است و ترک خوردگی اتفاق نمی افتد. حتی در ضخامت بالا به خاطر وجود SiC، قدرت پرتاب

بسیار بالا، دوست محیط زیست و در زمان کوتاه ضخامت بالا میدهد بسیار مقرون بصرفه است.

اعمال پوشش کامپوزیتی:

ساخت پوشش کامپوزیت میتواند ازطریق رسوب الکتروشیمیایی مواد ماتریس (به عنوان مثال فلز، آلیاژ،نیمه هادی،اکسید، پلیمر) ازیک محلول حاوی ذرات معلق به دستآورد : اکسیدها، کاربیدها،

نیتریدها، پودرفلز وS.A.به زبان ساده تر فرآیند شامل ذرات سیلیکون کارباید در سایز میکرون، معلق در محلول نیکل متناسب با این فرآیند است.

خدمات جلاپردازان پرشیا:

خدمات جلاپردازان دراعمال این پوشش کامپوزیتی بر سطوح فولادی، چدن و تمامی آلیاژهای آلومینیوم میباشد.

sicنیکل

پوشش های کامپوزیتی زمینه فلزی به عنوان مواد پیشرفته مهندسی به حساب آمده که به دلیل خواص منحصر به فرد از جمله سختی بالا ، مقاومت به سایش

قابل توجه ومقاومت به خوردگی بسیار مناسب اخیراً مورد توجه بسیاری از محققین قرارگرفته اند. درای نمیان پوشش های کامپوزیتی زمینه نیکل تقویت شده با

ذرات سرامیکیAl2O3وSiC به عنوان یکی ازپوشش های پرکاربرد صنعتی به عنوان جایگزین مناسبی برای پوشش های کروم سخت به حساب میآیند. باتوجه به

مقاومت به سایش بالا و ارزان بودن پودر سرامیک، کامپوزیت هایNi-SiC به بیشترین حد بررسی قرارگرفته است برای حفاظت از قطعات اصطکاک تجاری موفق

بوده استپوشش کامپوزیتی یک کلاس جدید در پوشش است که عمدتا برای کاربردهای مکانیکی و تریبیولوژیکی استفاده می شود .

خواص ضد خوردگی برای حضور نیکلخواص ضد سایش و تریبیولوژیکی برا حضور سیلیکون کارباید.

.برای کسب اطلاعات بیشتر با جلاپردازان پرشیا تماس بگیرید

02165734701-3

استاندارد ISO 1456 پوشش فلزی- پوشش کامپوزیتی نیکل کروم و مس /نیکل کروم

1- دامنه استاندارد پوشش مس و نیکل کروم
2- مراجع استاندارد
3- اصطلاحات و تعاریف پیرامون پوشش فلزی- پوشش کامپوزیتی نیکل کروم و مس /نیکل کروم

7- خدمات مورد نیاز برای پوشش
8- نمونه ارائه شده

استاندارد  ISO 1456   با موضوعپوشش فلزی- پوشش کامپوزیتی نیکل کروم و مس /نیکل کرومجهت اگاهی و استفاده علاقمندان موجود میباشد.             

برای دریافت متن کامل استاندارد با ما تماس بگیرید.      65734701 الی 3

دویستوچهلونهمینکمیتهملیاستانداردمکانیکوفلزشناسیمورخه 23

رئیس                                                   سمتیانمایندگی

همایونعقیلی(لیسانسمهندسیمتالوژی)         موسسهاستانداردوتحقیقاتصنعتیایران

اعضا

احسانی،ابوالفضل(فوقلیسانساقتصاد)    وزارتصنایعومعادنایران

بردبار،منصوره(کمککارشناس)                 موسسهاستانداردوتحقیقاتصنعتیایران

پیروزبخت،نیره(فوقلیسانسمتالورژی)     موسسهاستانداردوتحقیقاتصنعتیایران

قدیمی،فریده(فوقلیسانسشیمی)                    ادارهکلاستانداردوتحقیقاتصنعتیآذربایجانشرقی

قزلباش،پریچهر(لیسانسفیزیک)               موسسهاستانداردوتحقیقاتصنعتیایران

محرمی،مهرداد(فوقلیسانسمتالورژی)    مرکزپژوهشمتالورژیرازی

نوروزی،سعید(دکتری)                          مشاورونمایندهریاستموسسهاستانداردوتحقیقات

                                               صنعتیایران

دبیر

نوروزیزاده،حمیرا(لیسانسمهندسیصنایع)        نمایندهمدیریتهماهنگیتدویناستاندارددبیر

کمیسیونپوششهایفلزی-پوششهایالکتروترسیبینیکلبهانضمامکرومومسبهانضمام نیکلوکروم

رئیس                                                   سمتیانمایندگی

منصوری،یعقوب                                      دانشگاهمحققاردبیلی

اعضا

آقاییلشکری،وحید(فوقلیسانسمتالوژی)                      شرکتکلیداورنگ

اسدی،علیرضا(لیسانسشیمی)                         ادارهکلاستانداردوتحقیقاتصنعتی

                           آذربایجانشرقی

خسرویپور،محمدعلی(فوقلیسانسمتالوژی)             تراکتورسازیتبریز

قدیمی،فریده(فوقلیسانسشیمی)                    ادارهکلاستانداردوتحقیقاتصنعتی

                                                                      آذربایجان شرقی

منطقی،زهرا(لیسانسمهندسیشیمی)                       شرکتملیگازایران

دبیر

الفت،علیرضا(فوقلیسانسمهندسیشیمی)                  ادارهکلاستانداردوتحقیقاتصنعتی

                                                                     آذربایجان شرقی

پیشگفتار

استاندارد"پوشش­هایفلزی–پوشش­هایالکتروترسیبینیکلبهانضمامکرومومسبهانضمامنیکلو کروم" کهکهنخستینباردرسال1372تهیهگردیدهبراساسپیشنهادهایرسیده،بررسیوتاییدکمیسیون فنیمربوطهبرایدومینبارموردتجدیدنظرقرارگرفتودردویستوچهلونهمینکمیتهملیاستاندارد مکانیک و فلزشناسی مورخ 23/3/85موردتصویبقرارگرفتهاستاینکبهاستنادبندیکمادهسهقانوناصلاح قوانین و مقرراتمؤسسهاستانداردوتحقیقاتصنعتیایرانمصوببهمنماه1371بعنواناستاندارد ملیایرانمنتشرمی­شود.

برایحفظهمگامیوهماهنگیباتحولاتوپیشرفت­هایملیوجهانیدرزمینهصنایع،علوموخدمات، استانداردهایملیایراندرموقعلزوموتجدیدنظرخواهدشدوهرگونهپیشنهادیکهبرایاصلاحیاتکمیل ایناستانداردهاارائهشود،درهنگامتجدیدنظردرکمیسیونفنیمربوطهموردتوجهقرارخواهدگرفت بنابراینبرایمراجعهبهاستانداردهایملیایرانبایدازآخرینتجدید نظرآنهابهره­گیریکرد.

درتهیهوتدوینایناستانداردسعیشدهاستکهضمنتوجهبهشرایطونیازهایجامعه،درحدامکانبین ایناستانداردواستانداردملیکشورهایصنعتیپیشرفتههماهنگیایجادشود. منابعوماخذیکهبرایتهیه ایناستانداردبهکاررفتهبهشرحزیراست :

-1استانداردملیایرانبشماره2161 (سال1372) آبکاری (پوشش­هایالکترولیتیکینیکلبانضمامکرم)

2- ISO 1456 (2003): Metallic coatings – Electrodeposited coatings of nickel plus chromiumand of copper plus nickel plus chromium.

پوشش­هایفلزی-پوشش­هایالکتروترسیبینیکلبهانضمامکرومومس

بهانضمامنیکلوکروم

اهدفودامنهکاربرد

هدفازتدوینایناستانداردتعیینالزاماتلازمبرایتزئین،آبکارینیکلوکروموپوشش­هایمسبه انضمامنیکلوکرومبررویآهن،فولاد،آلیاژهایروی،مسوآلیاژهایآنوآلومینیموآلیاژهایآنبرای ایجادظاهریجذاببرایافزایشمقاومتخوردگیمی­باشد. شناسهپوششمشخصمی­کندکهانواعو ضخامت­هایآنمتفاوتبودهوراهنماییدرانتخابشناسهپوششمرتبطباشرایطکاریبودهکهمحصول پوششدادهشدهدرمعرضآناست. ایناستانداردشرایطسطحیموردنیازبرایفلزپایهراقبلازفرآیند پوشش­دهیدربرنمی­گیردوقابلکاربردبرایپوشش­هایرویورق،تسمه،سیمدرشکلغیرساختاریو بست­هایدندهپیچیافنرهایکلافیشکلنمی­باشد.

الزاماتبرایتغییرپوشش­هایآبکاریمسبهانضمامنیکلوکرومرویموادپلاستیکیدراستانداردبند2 پیوستجآوردهشدهاست. پوشش­هایمشابهبهجزآنهاییکهلایهروییکرومراندارددراستانداردبند1پیوستجآوردهشدهاست. استانداردهایبند3و4پیوستجبهترتیببرایالزاماتپوشش­هاینیکلو کرومجهتفرآیندهایمهندسیبکارمی­روند.

2- مراجعالزامی

مدارکالزامیزیرحاویمقرراتیاستکهدرمتنایناستانداردبهآنهاارجاعدادهشدهاست.بهاینترتیبآن مقرراتجزئیازایناستانداردمحسوبمی­شود. درموردمراجعدارایتاریخچاپویاتجدیدنظر، اصلاحیه­هاوتجدیدنظرهایبعدیاینمدارکموردنظرنیست.  معهذابهتراستکاربرانذینفعایناستاندارد امکانکاربردآخریناصلاحیه­هاوتجدیدنظرهایمدارکالزامیزیرراموردبررسیقراردهند. درموردمراجع بدونتاریخچاپو /یاتجدیدنظر،آخرینچاپو /یاتجدیدنظرآنمدارکالزامیارجاعدادهشدهموردنظر است.

2-1ISO 1463, Metallic and oxide coatings – Measurement of coating thickness – Microscopicalmethod.

2-2ISO 2064, Metallic and other inorganic coatings – Definition and conventions coating themeasurement of thickness .

2-3ISO 2079, Surface treatment and metallic coatings – General classification of terms.

2-4ISO 2080, Surface treatment and other inorganic coatings – Vocabulary.

2-5ISO 2177, Metallic coatings – Measurement of coating thickness – Coulometricmethod by anodic dissolution.

2-6ISO 2361, Metallic coatings – Electrodeposited nickel coatings on magnetic and nonmagneticsubstrates - Measurement of coating thickness – Magnetic method.

2-7ISO 2819, Metallic coatings on metallic substrates– Electrodeposited and chemicallycoatings – Review of method available for testing adhesion.

2-8ISO 3497, Metallic coatings – Measurement of coating thickness – X-ray spectrometricmethods.

2-9ISO 3543, Metallic and non-metallic coatings – Measurement of thickness – Betabackscatter method.

2-10ISO 3882, Metallic and other inorganic coatings – Review of methods of measurement ofthickness.

2-11ISO 4519, Electrodeposited metallic coatings and related finishes – Sampling proceduresfor inspection by attributes.

2-12ISO 4541 (1978), Metallic and other non-organic coatings – Corrodkote corrosion test(CORR).

2-13ISO 9220, Metallic coatings – Measurement of coating thickness – Scanning electronmicroscope method.

2-14ISO 9227 (1990), Corrosion tests in artificial atmospheres – Salt spray tests

2-15ISO 9587, Metallic and other inorganic coatings – Pretreatments of iron or steel to reducethe risk of hydrogen embrttlement.

2-16ISO 9588, Metallic and other inorganic coatings – Post-coating treatments of iron or steelto reduce the risk of hydrogen embrttlement.

2-17ISO 10289 (1999), Methods for corrosion testing of metallic and other inorganic coatingson metallic substratees – Rating of test specimens manufactured and articles subjected tocorrosion tests.

2-18ISO 10587, Metallic and other inorganic coatings – Test for residual embrittlement inboth metallic-coated and uncoated xternally- threated articles and rods- Inclined wege method.

2-19ISO 16348, Metallic and other inorganic coatings – Definitions and conventionsconcerning appearance.

2-20ASTM B 764-94, Standard test method for simultaneous thickness and electrochemicalpotential determination of individual layers in multilayer nickel deposit (STEP test).

3     تعاریفواصطلاحات

اصطلاحاتوتعاریفموردنیازدرایناستانداردملیدراستانداردبند2-2 و 2-3 و2-4 و  2-9 آورده شده است.

4    اطلاعاتفراهمشدهتوسطمشتریبهآبکار

4-1  اطلاعاتضروری

لازماستمشتریطبقایناستانداردملیوبههنگامسفارشطرح­­هاجهتآبکارییکسری اطلاعاتراکهدراینجابهآنهااشارهشدهاستآمادهکنند. اطلاعاتذیلدرارتباطباقراردادیاسفارشخریدیاطراحی­های مهندسیاست :

4-1-1  طرح(بهبخش6مراجعهشود)

4-1-2  ظاهرمورددرخواستبراقیاکدر(بهبخش6-3 و 7-1 مراجعه شود) با اینکه به جای آن نمونه­هاییکهپرداختنهاییموردنظریاگسترهپرداخترانشانمی­دهندتوسطمشتریارائهشود (بند7-1 راببینید).

4-1-3   سطوحمهمروینقشهاجزانشاندادهشدهیاتهیهنمونه­هابصورتمناسبعلامت­گذاریشده

4-1-4   نوعآزمونخوردگی (جدول 8 و 7-5 را ببینید)

4-1-5   نوعآزمونچسبندگی(7-4 را ببینید)

4-1-6   میزانعیوبیکهقادراسترویسطوحکماهمیتتحملشود (بند 7-1 را ببینید)

4-1-7   مکان­هایرویسطوحمهمبرایاثراتتماسیاآویختنکهایناثراتغیرقابل اجتنابهستند. (بند 7-1 را بینید)

4-1-8   روشنمونهگیریوسطوحقابلقبول (بخش8راببینید)

4-1-9 مقاومتکششیفولادوهرگونهالزاماتیکهبرایقبلوبعدازعملیاتمختلفرویآهنیافولاد جهتکاهشخطرتردیهیدروژن،بعلاوهروش­هایآزمونتردیهیدروژنیاست (بند 7-8 و 7-9 را ببینید)

4-2     اطلاعاتتکمیلی

اطلاعاتذیلممکناستبههنگامخریداریتوسطخریدارارائهشود:

4-2-1 وسایل آزمونSTEP (7-6 را ببینید)

4-2-2 ضخامتموردنیازرویسطوحیکهنمی­توانندتوسطیکگلولهبهقطر20میلی­مترتماسیابند (بند7-2 را ببینید)

4-2-3 آیا زیر لایه مس لازم است یا خیر؟ (بند 6-1 و 6-2 را ببینید).

5      عددشرایطکاری

عددشرایطکاری،جهتمشخصکردندرجهمحافظتلازمکهمرتبطباشدتشرایطیکه  یکمحصولدرمعرضآنقرارمی­گیرد،بکارمی­رود،طبقمقیاسزیرمی­باشد:

5-فوقالعادهسخت 4-خیلیسخت 3-سخت2-متوسط1-ملایم

شاخصشرایطکاریبرایتعدادیازشرایطکارمتفاوتدرپیوستالفآوردهشدهاست.

6      طرح

6-1کلیات:منظورازطرحمشخصکردننوعوضخامتپوشش­هایمختصبههرعدد شرایطکاری می­باشد (جدول1تا6برایزیرمجموعه­هایمختلفراببینید)وشاملمواردزیرمیباشد:

6-1-1عبارت"پوششآبکاریالکترولیتی"؛شمارهایناستانداردملی،کهبهدنبالآنیک خطتیرهقرار می­گیرد.

6-1-2نمادشیمیائیبرایفلزپایه (یابرایفلزاصلیدرصورتآلیاژبودن)کهبهدنبالآن علامت(/)آورده شدهاست :

/ Cuبرایمسوآلیاژهایمس  /Znبرای آلیاژهایروی  

/ Feبرایآهنوفولاد  / Al برایآلومینیومیاآلیاژهایآن.

6-1-3نمادشیمیائیمس(Cu) اگرمسیاپوشش­هایبرنجیدارایبیشاز 50%مسباشد بعنوان یکزیرلایهبکارمی­رود.

6-1-4 عددیکهکمترینضخامتپوششمسرامشخصمیکند(برحسبمیکرومتر) هنگامیکهقابل اعمالباشد.

6-1-5حرفکوچکمشخصکنندهنوعزیرپوششمس(بند 6-2 راببینید)

6-1-6نمادشیمیائینیکل(.(Ni

6-1-7 یکعددمشخصشدهازحداقلضخامتموضعیپوششنیکل(برحسبمیکرومتر).

6-1-8حرفمشخصکنندهنوعپوششنیکل (بند 6-3 راببینید)

6-1-9 نمادشیمیائیکروم.(Cr)

6-1-10حرفیاحروفمشخصکنندهنوعکروموحداقلضخامتموضعی (بند 6-4 را ببینید)

جدول 1 –پوششهاینیکلبهانضمامکرومبررویآهنیافولاد

جدول2-پوششهاینیکلومسبهانضمامکرومبررویآهنوفولاد

جدول3-پوشش­هاینیکلبهانضمامکرومبررویآلیاژهایروی

جدول4-پوشش­هایمسونیکلبهانضمامپوشش­­هاینیکلکرومرویآلیاژهایروی

جدول5-پوشش­هاینیکلبهانضمامکرومرویمسوآلیاژهایمس

جدول6-پوشش­هاینیکلبهانضمامکرومرویآلومینیموآلیاژهایآن

6-2    انواعپوششمس

نماد"a"برایمسچکش­خوارونرمالکتروترسیبیشدهازمحلول­هایاسیدیبکارمی­رود.

6-3انواعپوشش­هاینیکل

نوعپوششنیکلتوسطنمادذیلشناسائیمی­شود:

b براینیکلرسوبدادهشدهدرشرایطکاملا"براق.

p براینیکلتیرهیانیمهروشنکهبطورمکانیکیبراقشدهاست.

s براینیکلتیرهیانیمهروشن،تیرهکهنبایدبطورمکانیکیبراقشدهباشد.

d پوشش­هاینیکلسهلایهیادولایه،کهویژگی­هایآندرجدول7آوردهشدهاست.

جدول8-الزاماتلازمبرایپوششهایدوگانهوسهگانهنیکل

6-4انواعوضخامتکروم

انواعوضخامت­هایکرومبایدتوسطنمادهاییکهدرزیربعدازنمادشیمیایی Cr آوردهشدهاستبیانشود:

r    برایکروممنظم (بعبارتدیگرمرسوم) کرومباضخامتموضعیحداقل 3/0 میکرومتر

mc برایکرومریزترک کهدارایبیشتراز250ترکدرهرسانتی­متردرهرجهتبودهوشکلگرفتهازیکشبکهبستهرویتمامسطحتشکیلیافتهوتوسطیکیازروش­هایتعریفشدهدرپیوستب اندازه­گیریشودودارایضخامت 3/0 میکرومتراست .ممکناستبابرخیفرآیندهاضخامتبیشتریازکروم (در حدود 8/0 میکرومتر) برای بدست آوردن الگوی ترک لازم باشد که در این حالت حداقل ضخامت موضعی باید در شناسه پوشش بصورت ذیل مشخص شود:(8/0)Cr mc

mP  برایکرومدارایمتخلخلریز کهدارایحداقل10000خللوفرجدرهرسانتی­مترمربعمیباشدزمانی که توسط روش ارائه شده در پیوست (ث) اندازه­گیری می­شود و دارای حداقل ضخامت موضعی 3/0 میکرومتر است. تخلخل­ها نیز باید قابل مشاهده با چشم غیر مسلح یا دید تصحیح شده باشند.

یادآوری1-کروممتخلخلاغلبتوسطتغییرشکلکرومروییکلایهنیکلنازکویژهبدستمی­آیدکهشاملذرات بی­اثر (عایق) است لایه نیکل مخصوص روی نیکلb وs وp یاd نیکلاعمالمیشود.

یادآوری 2- ممکن است افت جلا بعد از یک دوره کاری در رسوبات کرومmp یاmc وجود داشته باشد که در بعضی از کاربردها غیر قابل قبول باشد. این گرایش می­تواند توسط افزایش ضخامت پوشش کروم به 5/0 میکرومتر کاهش یابد. برای هر حالتی کروم یا ریز تخلخل کروم در جدول 1 تا 6 آورده شده است.

6-5شناسه

مثال :یکپوششرویفولادشامل20میکرومتر(حداقل)مسنرموچکش­خواربهانضمام30میکرومتر(حداقل) نیکلبراقبهانضمام 3/0 میکرومترکرومریزترکطبقذیلطراحیمی­شود:

پوششآبکاری: Fe/Cu20a Ni30b Cr mc - ISO: 1456

یادآوری-برایسفارشجزئیاتمشخصاتمحصولبایدنهتنهاشاملشناسهمحصولباشدبلکهبایددیگرالزاماتاصلی برایکارکردمحصولخاصرابیانکند (بخش4راببینید).

7الزامات

1-7شکلظاهری

رویسطحعمدهنبایدعیوبآبکاریبراحتیقابلرویتباشد،اثراتیمثلتاولزدن،حفره،زبری،ترکسطوح بدونآبکاریزنگزدگییاتغییررنگی. مقدارمحدودهعیوبرویسطحفرعیکهآشکارمی­شودبایدتوسط مشتریمشخصشود. قسمت­هاییکهنشانه­هایدندانه­داررویسطوحبا ارزشاجتنابناپذیراست،مکانآنها رویسطحبایدتوسطمشتریمشخصشود .ظاهرعملبایدیکنواختوازرنگموردتوافقباشدو نمونه­هایموردآزمونتاییدشدهمصنوعیبایدبرایاهدافمقایسه­ایبکارروند.

7-2ضخامتموضعی

ضخامتپوششمشخصشدهدرشناسهبایدکمترینضخامتموضعیباشد. کمترینضخامتموضعییک پوششحاصلازالکتروترسیبیبایددرهرنقطهرویسطحاصلیاندازه­گیریشودتاآنجائیکهبایکگلوله بهقطر20میلیمتربتواندتماسیابدمگرمورددیگریتوسطمشتریمشخصشود. ضخامتپوششحاصل ازالکتروترسیبیبایدتوسطیکیازروشارائهشدهدرپیوستپاندازه­گیریشود.

7-3پوشش­هایدولایهوسهلایهنیکل

الزاماتلازمبرایپوششهایدوگانهوسهگانهدرجدول7آوردهشدهاست.

7-4چسبندگی

پوششبایدبهقدرکافیبهفلزپایهچسبیدهولایه­هایمجزاازیکپوششچندلایهنیکلبایدبهسایرلایه­ها بطورمناسببچسبدبرایاینآزمونبهاستانداردبند2 – 7 مراجعه شود.

نبایدهیچتفکیکپوششاززیرلایهیاهرنوعبینلایه­هایپوششاتفاقبیافتد.

یادآوری –درآبکاریاینمسئولیتآبکاراستکهروشیبرایآماده­سازیسطحقبلازنتایجرسوبالکتریکیتهیهکند کهقادربهبرآوردنالزاماتاینبخشباشد.

7-5مقاومتدرمقابلخوردگیدر) CASS پاششنمکاستیکاسید)

قطعاتپوششدادهشدهبایددرمعرضیکآزمونخوردگیطبقجدول 8درزمانمعینکهمناسببرای عددشرایطکاریویژهاست،قرارگیرد. آزمونمخصوصیکهدرهرموردبکاربردهمی­شودبایدتوسط مشتریمشخصشودآزمون­هایخوردگیدراستانداردهای  بند   2-12 و 2- 14آوردهشدهویکمتوسطیازکنترلپیوستگیکیفیتپوششارائهمی­دهد. ولیمدتزمانلازمونتایجاینآزمون­هانسبتکمتریباعمر کاروسیلهپوششدادهشدهدارد . بعدازاینکهپوشش­هادرمعرضآزمونخوردگیمناسبقرارگرفتند،آزمایششدهومطابقبااستانداردملیبند 2-17درجهبندیمی­شوند.

کمتریننرخدرجهبعدازآزمونخوردگیباید9 باشد.

جدول8-آزمون­هایخوردگیبرایشرایطکار

7-6الزاماتآزمون STEP

زمانیکهمشخصاتیتوسطمشتریارائهشوداختلافپتانسیلالکتروشیمیاییبینلایه­هایمنفردنیکلباید برایپوشش­هایچندلایهتوسطآزمون STEPارائهشدهدراستانداردبند 2-20 اندازهگیریشود.

درپوشش­هاینیکلسهلایه،اختلافپتانسیل STEP میانلایهنیکلبافعالیتبالاولایهنیکلبراقبین 15 تا 35 میلیولتاستولایهبافعالیتبالا (آند) همیشه فعالیت بیشتری از لایه نیکل براق دارد.

یادآوری: مقادیر STEP به طور دقیق مشخص نشده­اند و برای گستره محدوده­های مورد نیاز برخی توافق­ها وجود دارد. برای مثال اختلاف پتانسیلSTEP میانلایهنیکلروشنونیمهروشنبینمحدوده 15 تا 200 میلیولتوبرایلایهنیکل نیمه روشن (کاتد) همیشه بیشتر از لایه روشن است.

7-7چکش­خواری

ازدیادطولیاانعطاف­پذیریلایهنیکلنیمهبراقدرپوشش­هاینیکلچندلایههمانندزیرپوششمس،باید طبقجدول7ومطابقروشمخصوصدرپیوست(ت)انجامگیرد.

7-8عملیاتتنشزدایی قبلازپوشش

زمانیکهمشتریتعیینمی­کندقطعاتفولادکهاستحکامکششنهاییبرابریابزرگتراز1000مگاپاسکال (HRC31)دارند وآنبخش­هادارایتنشکششیاستکهتوسطماشین­کاری،سنگ­زنی،صافکردنیا عملیاتشکل­دهیسردایجادشده­اند،بایدقبلازتمیزکاریورسوبفلزتحتعملیاتتنش­زداییقرارگیرد . روش­هاورده­هایعملیاتتنش­زداییبایدتوسطمشتریتعیینشود (بهاستانداردبند2-15 مراجعهشود).

 فولادهایاکسیدشدهبایدقبلازپوششکاریتمیزشوند. برایفولادهایبااستحکامبالا،پاککننده­های قلیاییغیرالکترولیتیونیزآندیوهمچنینروش­هایتمیزکاریمکانیکیبرایاجتنابازخطرهیدروژن تردیدرحینفرآیندتمیزکاریترجیحدادهمی­شود.

7-9 عملیاتحذفتردیهیدروژن

قطعاتفولادیبااستحکامکششنهاییبرابریابزرگتراز1000مگاپاسکال (HRC 31)، بایدبخوبیقطعات سختشدهسطحی،عملیاتحرارتیرفعتردیهیدروژنیمطابقروش­هایارائهشدهومراحلتعریفشده دراستانداردبند 2-16 یاتعیینشدهتوسطمشتریداشتهباشند.

ممکناستتاثیرعملیاتحذفتردیهیدروژنتوسطیکروشآزمونتعیینشدهتوسطمشترییاروش آزموناستاندارداندازه­گیریشود. برایمثالاستانداردبند 2-18 روشیبرایاندازه­گیریتردیهیدروژن باقی­ماندهقطعاتراشرحمی­دهد . فنرهایآبکاریالکتریکییاسایرقطعاتدرمعرضخمیدگیقبلازرفعترد شدنهیدروژنینبایدنمشوند.

یادآوری–پوشش­هایارائهشدهدر ایناستانداردملینادرهستند،حتیاگربرایقطعاتفولادیکهدارایاستحکام کششیبزرگتراز1000مگاپاسکالدارندبکارروندوحتیاگرعملیاتحرارتیشوند. اگرچنینپوشش­هاییبهفولادهایی کهمستعدتردشدنهیدروژنیهستنداعمالشودوپسازآبکاریالکتریکیگرمکردنموردنیازباشد،مشتریبایدآگاه باشدکهگرمایشممکناستموجبتغییررنگوتردشدنپوششنیکلکهدارایگوگرداست،شود.

8نمونهبرداری

روشنمونهبرداریبایدازروش­هایتعیینشدهدراستانداردبند2-11انتخابشودوضمنامراتبتطابقباید توسطمشتریتعیینشود.

پیوستالف

(اطلاعاتی)

مثال­هاییازاعدادمختلفشرایطکاری

الف-1شرایطکاریشماره5

فضایبیروندرشرایطخیلیسختکهمدتزمانطولانیبرایمحافظتبستهنیازباشد.

الف-2شرایطکاریشماره4

فضایبیروندرهرشرایطسختکاری

الف-3شرایطکاریشماره3

شرایطبیرونیکهمرطوبشدناتفاقییامکرراتفاقمیافتد

الف-4 شرایطکاریشماره2

شرایطداخل،جاییکهاحتمالتراکموجوددارد

الف-5 شرایطکاریشماره1

شرایطداخلدرهوایگرموخشک

پیوستب

(الزامی)

تعیینترکوتخلخلدرپوشش­هایکرومی

ب-1کلیات :ریزترک­هامعمولا"توسطآزمونمیکروسکوپیمستقیمبدونپیشعملیات تشخیصداده می­شود. ولیدرمواردبحث،روشرسوبمسبعنوانوسیلهنشاندهندهترکپیشنهادمی­شودوبراینشان دادنریزتخلخل­هاضروریاست(بندب-3راببینید).

ب-2آزمونمیکروسکوپیبرایترک­هابدونپیشعملیات

سطحرابرایترکدرنورانعکاسیزیریکمیکروسکوپنوریدریکشرایطمناسبآزمایشکنید .میکرومترچشمییاوسیله­ایمشابهبراینشاندادنفاصله­ایکهترک­هاشمارش  می­شوند،بکاربرید .اندازه­گیریرادرطولمعینانجامدهیدکهتعداد40ترکشمارششود.

ب-3 روشرسوبمسبرایترکوخللوفرج(آزمونسولفاتمس)

ب-3 -1اساسکار

الکتروترسیبمسازیکمحلولاسیدیسولفاتدرچگالیجریانپایینیاولتاژپایینفقطرویلایهنیکل اتفاقمیافتدکهدرمعرضناپیوستگی­هایکرومقراردارد. اینروشبعنوانروشسریعبرایتخمینیکنواختی ترک­هایاتخلخل­هایابرایشمارشآنهابکارمی­رود. درحالتآخربایدیکمیکروسکوپرابکاربرد.

ب-3-2روشآزمون

اینیکروشفوریبرایعملیاتآبکاریبشمارمی­رود. اگرتاخیرینباشدآزمونهراپیشازآزمونبرای جلوگیریازهرگونهعملیاتالکترولیتیتمیزکنید. بابکاربردنآزمونهبعنوانکاتد،مسرادرحدود1دقیقه دریکحمامحاویمحلولدرحدود200گرمبرلیترازسولفاتمس (II) پنجآبه(CuSO₄.5H₂O) و 20 گرم برلیتراسیدسولفوریک ((H₂SO₄دردمای 5±20 درجهسلسیوسومیانگینچگالیجریان30 آمپر برمترمربعرسوبدهید.

کافیاستکهآزمونهوآندهاقبلازاینکهدرحمامفروبردهشوند،بهمنبعجریانیمتصلشوند. درحالتیکهآزمونهچندروزبعدازرسوبکرومبکاربردهشود،آزمونهرادریکمحلولحاوی10تا20 گرمبرلیترنیتریکاسید65درجهسلسیوسبرایمدت4دقیقهغوطه­ورکنیدتاقبلازمرحلهرسوبمس برایآشکارشدنترک­هاکمککند. اندازهگیریرادرطولیانجامدهیدکهحداقل40ترکیا200تخلخل شمارششود.

پیوستپ

(الزامی)

روشآزموناندازهگیریضخامت

پ-1کلیات:استانداردملیایران… . ..روش­هایاندازه­گیریضخامتپوشش­هایفلزیونیکلرابیان می­کند. روش­هایزیربطورگستردهبکاربردهمی­شوند:

پ-2آزمون­هایمخرب

پ – 2-1 روشمیکروسکوپی

روشارائهشده­دراستانداردبند2-1رادرصورتنیازبکارببرید،بامحلولظاهرکننده نیتریکاسید/ استیکاسیدگلاسیالاشارهشدهدرآنویابرایپوشش­هایمسبهانضمامنیکل،محلولیازیکقسمت حجمیاستیکاسید (باچگالی40/1 گرمبرمیلیلیتر) به 5 قسمتحجمیاستیکاسیدگلاسیالبکاربرید.

یادآوری-کاربرداینمحلولحککاریقادرمی­سازدضخامتلایه­هایمختلفدر   پوشش­هایدویاسهلایهقابلتشخیص شدهوبنابرایناندازهگیریشوند.

پ-2-2 روشکولومتری

روشکولومتریدراستانداردبند 2-5ارائهشدهاست،اگرترکیبآنمعلومباشدبرای اندازه­­گیریکلضخامتپوششنیکلوضخامتمسوضخامتلایهآلیاژمسزیرلایهبکارمی­روددرهرنقطهرویسطح بااهمیتمی­تواندتوسطیکتوپباقطر20میلی­مترتماسیابد.

پ-2-3روشمیکروسکوپالکترونی(SEM)

اینروشدراستانداردملیبند2-13 ارائهشدهاستکهبرایاندازه­گیریضخامتلایه­هایمنفرد در پوشش­هایچندلایهبکارمی­رود.

پ-2-4 آزمونSTEP

ضخامتلایه­هایمنفردنیکلدرپوشش­هایدویاسهلایهمی­تواندتوسطآزمون STEPاندازه­گیریشود.

یادآوری-درصورتبروزاختلافروشکولومتریبرایاندازه­گیریضخامتپوششکرموبرایپوششنیکلباضخامتکمتراز10میکرومتربکارمی­رود. روشمیکروسکوپی برایاندازه­گیریضخامتپوشش­هاینیکلوزیرپوشش­­های10میکرومتروبالاتراستفادهمی­شود.

پ-3آزمون­هایغیرمخرب

پ-3-1- روشمغناطیسی(فقطقابلاستفادهبرایپوششهاینیکل)

روشارائهشدهدراستانداردبند2-6رابکاربرید.

یادآوری-اینروشبهتغییراتدرنفوذپذیریپوششحساساست.

پ-3-2روشبرگشتیاشعهبتا(فقطقابلاستفادهدرغیابزیرپوششمس)

روشارائهشدهدراستانداردبند2-9 رابکاربرید.

یادآوری–اینروشکلضخامتپوششرااندازه­گیریمی­کندکهشاملیکزیرلایهمس (درصورتوجود)است.ضخامتاینزیرپوششمی­تواندقابلتشخیصازپوشش­هایبیرونیشود.بابکاربردناینروشدرارتباطبااستاندارد بند 2-5، برای پوشش­های نیکل و کرم، و همچنین استاندارد بند 2-6 برای پوشش­هاینیکلوکروم آوردهشدهاست.

پ-3-3-طیفسنجیاشعهX

روشارائهشدهدراستانداردبند2-8رابکارببرید. 

پیوستت

(الزامی)

آزمونچکشخواری

ت-1 هدف

اینپیوستروشیبرایاندازه­گیریازدیادطولویژهچکش­خوارییانیکلالکتروترسیبیبررویقطعهآزمون ارائهمی­دهدومیانگینارزیابیچکش­خواریپوششرابیانمی­کند.

یادآوری-آزمونبرایکنترلکردناینکهنوعرسوبنیکلکهباالزاماتپوششمشخصشدهدرجدول7مطابقت می­کندودرارزیابیچکش­خواریسایرپوشش­هاهمکاربرددارد،مورداستفادهمی­باشد.

ت-2 اساسکار

اینآزمونبراساسخمشقطعهآزمونکهبانیکلآبکاریشدهودوریکمیلهباقطرمعینبرایتولیدیک حداقلازدیادطول8درصدتوسطآزمونحجمیپوششبرای آشکارسازیترک­دارشدنبکارمی­رود.

ت-3   وسایللازم

ت-3-1   میله باقطر1/0± 5/11 میلیمتر

ت- 4     آمادهسازیقطعهآزمون

قطعهآزمونبطول150 میلی متر به عرض 0/1 میلی­متر و ضخامت 1/0± 1 میلی­مترطبقروشزیرتهیهکنید:

یکورقازفلزپایهمناسبمشابهباماده­ایکهپوششدادهمی­شودبهجزورقبرنجنرماگرفلزپایهآلیاژ رویباشد،جداکنید. ورقبهقدریبزرگباشدتااینکهامکانبریدنباریکهآزمونحداقلبهعرض25میلی مترنوارراازآنبدهد.

تحتهمانشرایطودرهمانحمام،مطابقوسایلقبلی،بررویطرفجلادادهشدهورقبانیکلبه ضخامت 25میکرومترآبکاریانجاممی­گیرد. تکهآزمونهراازورقپوششدادهشدهبایکگیوتینیابرش تختببرید،لبهبلندآزمونراحداقلازسمتپوششدادهشدهبوسیلهسنگ­زنییالبهزین،گردیاپخ­دار کنید.

ت- 5      روشآزمون

قطعهآزمونرابهطرفپوششدادهشده،توسطفشاراعمالیپایداربازاویه180درجهمیلهخمکنیدتادو انتهایقطعهبا همموازیباشندومطمئنشویدکهتماسبینتکهآزمونهومیلهدرطولخمیدگیحفظشود، طرفمحدبتکهآزمونهخمیدهشدهرابصورتچشمیبرایرویتترک­هاموردآزمونقراردهید.

ت-6    بیاننتایج

پوششیراکهفرضمی­شودحداقلازدیادطول 8%رابرآوردهمی­کند،تهیهکنید.کهبعدازآزمونهیچ  شکافیدربینسطحمحدببوجودنیاید.

پیوستث

(الزامی)

تعیینگوگردموجوددرنیکلالکتروترسیبی

ث-1   اندازه­گیریتوسطاحتراقوتیتراسیونیدات

درصورتنیازمقدارگوگردالکتروترسیبینیکلبایداندازه­گیریشودکهاینکارتوسطسوختنیکتکه نمونهازنیکلدرحضوراکسیژندریککورهالقاییانجاممی­گیرد .      دی­اکسیدگوگردخارجشده،درمحلول اسیدیپتاسیمیدات /نشاستهجذبمی­شود. سپسمحلولباپتاسیمیداتتیترمی­شودکهاینمحلولبطور روزانهبرایجبرانتغییراتناشیازبازیافتدیاکسیدگوگرداستانداردمی­شود.

این روش برای نیکل الکترو ترسیبی شامل گوگرد قابل کاربرد است که گوگرد آن در محدوده 005/0درصدتا 5/0 درصد وزنی قرار گرفته است.

یادآوری-وسایلیعمومیبرایاینکاردردسترسهستندکهبااستفادهازروش­هایتشخیصهدایتگرماییومادون قرمز،دیاکسیدگوگردتولیدشدهازسوختنکارمی­کنندوتوسطتجهیزاتکامپیوتریبطورسریعمقدارگوگردرامیتوان قرائتکرد.

ث-2     اندازه­گیریتوسطتشکیلسولفیدوتیتراسیونیدات

متناوبامقدارگوگردنیکلالکتروترسیبیبایدتوسطتبدیلگوگردموجوددرنیکلبهسولفیدهیدروژن اندازه­گیریشودکهاینکارتوسطفرآوریباهیدروکلریکاسیدوهگزاکلروپلاتنیکاسید(بهعنوان شتابدهندهبرایانحلال)انجاممی­گیرد. سولفیدهیدروژنخارجشدهباسولفاترویآمونیاکیواکنش می­دهدوسولفیدرویتشکیلشدهبامحلولپتاسیمیداتتیترمی­شود.نتایجبراساسپتاسیمیداتبهعنوان استاندارداولیهمیباشند.

پیوستج

(اطلاعاتی)

مرجعشناسی

1-ISO 1458 (200), Metallic coatings- Electroposited coatings of nikel

2-ISO 4525 (2003), Metallic coatings- Electroposited coatings of nikel plus chromium onplastic materials.

3-ISO 4526 (2004), Metallic coatings- Electroposited coatings of nickel alloys for engineering purposes.

4-ISO 6158 (2004), Metallic coatings- Electroposited coatings of chromium for engineeringpurposes.

5-Annual Book of ASTM Standards 2002, ASTM International, West Conshohocken, PA,p. 489.

استاندارد خودرویی شماره B15 4120 پوشش¬های مس، نیکل و کروم به روش الکترولیتی

1 موضوع 
2 مشخصات روکش ها 
2.1 جدول مشخصات و آزمایشات خوردگی روکش هایی که برای بهبود ظاهر و محافظت در برابر خوردگی استفاده می شوند. 
2.1.1 قطعات خارجی 
2.1.2 قطعات داخلي 
2.1.3 قطعات نيكل كاري شده 
2.1.4 قطعاتي كه پوشش مسي دارند. 
2.1.5 پرداخت و صيقل 
2.1.6 ارتباط با علامت گذاري ISO 
2.2 جدول مشخصات پوششهاي كروم سخت 
3 مشخصاتي كه بايد بررسي شود. 
3.1 اندازه گيري ضخامت پوشش 
3.2 محاسبه چسبندگي و شكنندگي پوشش. 
4 نحوة بيان بر روي مدارك 
5 تاريخچه و مدارك مورد اشاره 
5.1 تاريخچه 
5.2 مدارك مورد اشاره 
1 موضوع
دستورالعمل حاضر در ارتباط با پوشش¬های الکترولیتی زیر می باشد:
• پوشش مس، نیکل، نیکل- کروم و مس- نیکل- کروم که برای بهبود ظاهر و محافظت از قطعات فلزی (فولاد و آلیاژهای روی) بکار برده می شود.
• پوشش کروم سخت برای بهبود مقاومت سایشی قطعات فولادی مورد ساتفاده در مجموعه های مکانیکی و محافظت آنها در برابر خوردگی .
پوشش های تزئینی کروم را می توان بصورت براق، نیمه براق و یا مات (کدر) سفارش داد.
2 مشخصات روکش ها
2.1 جدول مشخصات و آزمایشات خوردگی روکش هایی که برای بهبود ظاهر و محافظت در برابر خوردگی استفاده می شوند.
2.1.1 قطعات خارجی
(روکش مس، نیکل، کروم و نیکل- کروم)

- تركيبات نقل شده محدود نمي باشند و مي توان درصورت لزوم تركيبات مختلفي را ارائه نمود كه البته تنها بعد از آزمايشات كامل قابل تأييد خواهند بود.
2- كروم معمول: رسوب در مخزن هاي تركيب معمولي ايجاد مي شود و حداقل ضخامت آن m 0.5 است.
كروم با ترك هاي ريز : رسوبي است كه حداقل داراي 250 ترك خوردگي در هر سانتيمتر مربع و در تمام جهات است و حداقل ضخامت آن 0.3Um مي باشد (دستورالعمل آزمايش D251002)
3- لازم به توجه است كه اين آزمايش براي ايجاد قابليت تشخيص كيفي بين رسوبات نيكل و نيكل- مس مناسب نمي باشد زيرا معرف شيميايي مورد استفاده داراي يون مس مي باشد كه تسريع كننده خوردگي براي نيكل و بدون تأثير بر روي مس مي باشد.
2.1.2 قطعات داخلي
(پوشش،‌مس، نيكل،‌كروم، و نيكل كروم).

1- تركيبات فوق الذكر محدود نمي باشند. مي توان تركيبات متفاوتي را ارائه نمود كه تنها بعد از آزمايشات قابل تأييد مي باشد.
2- پوششهاي نيكل مي توانند، نيكل براق، نيكل دوپلكسي يا تري نيكل باشند.
كروم پوششها مي تواند ”معمولي“ يا ”ترك دار“ باشد.

1. 1.1قطعات نيكل كاري شده

1. 1.1.2 قطعاتي كه پوشش مسي دارند.

2.1.5 پرداخت و صيقل
پرداخت اوليه بايد بر طبق اصول هنري صورت گيرد و هيچگونه زدگي و آثار بجاي مانده قابل قبول نمي باشد. ظاهر قطعه بايد يكنواخت باشد. در مورد قطعاتي كه از جنس آلياژ روي هستند، پرداخت نبايد سطح فوقاني غير متخلخل را بردارد.
اگر سطح قابل رؤيت قطعه بگونه اي باشد كه پذيرش وضعيت سطح خام ريخته گري را فراهم سازد ديگر نيازي به پرداخت نيست و مي توان پوشش مس را براي قطعه ريخته گري اعمال نمود.
اين مسئله از نقطه نظر مقاومت در برابر خوردگي بسيارمطلوب است.
2.1.6 ارتباط با علامت گذاري ISO
CrE-1 بر روي آهن: Fe/Ni 40dcrr
Fe/Ni 30dCrmc
Fe/Cu 15 NI 15b crmc
CrE-1 بر روي Zn/Cu8N40dcrr Zamak
Zn/Cu8NI30dcrmc
Zn/Cu20NI20d crmc
CrI-1 بر روي آهن: Fe/NI 15bcrr
CrI-1 بر روي Zamak: Zn/Cu8NI 15bcrr

1. 1جدول مشخصات پوششهاي كروم سخت

نکته:
a) سختي Vickers براي Cr Dur5 زير ده گرم و براي انواع ديگر زير صد گرم اندازه گيري مي شود.
b) اگر تخليه گاز مورد نياز باشد، حرف D را به ادامه سمبل (نماد) اضافه كنيد.
مثال: Cr Dur 5D
c) حداكثر ضخامتها جهت اطلاع ارائه شده اند، اگر رعايت حداكثر مقدار تعيين شده در دستور العمل اجباري است بايد كه اين نكته در نقشه ذكر شود.
d) در مورد برخي كاربردهاي خاص، مي توان ضخامتهاي ديگر را ايجاد كرد كه مقدار و تلرانس آن در نقشه ذكر مي گردد.

2.2.1 امكان كروماژ سخت انواع فولادها
فولاد با سختي بيش از 32HRC كروماژ باعث تضعيف فولاد و كاهش مقاومت آن مي گردد (اين مقدار براي برخي انواع %40 مي باشد). گازگيري بمدت 2 ساعت و درجه حرارت cْ180 بعد از كروماژ باعث كاهش شكنندگي فلز مي گردد ولي مقاومت آن را كاهش نمي دهد. در ضمن باعث كاهش مقاومت در برابر خوردگي نيز مي گردد.
فلزات با سختي كمتر از 32HRC.
تقويت نسبي مقاومت فولادهاي نوع XC8A
2.2.2 حداكثر درجه حرارت استفاده
سختي در درجه حرارت cْ200 شروع به كاهش پيدا مي كند و مقدار آن در cْ 400 تا HV 600 نزول پيدا مي كند.
3 مشخصاتي كه بايد بررسي شود.
3.1 اندازه گيري ضخامت پوشش
اندازه گيري ضخامت پوشش با يكي از روشهاي زير انجام مي گيرد در صورت اختلاف نظر تنها روش ميكروگرافيك مورد قبول است.
3.1.1 متد ميكروگرافيك
آزمايش طبق دستورالعمل D251057 انجام مي شود.
3.1.2 روش انحلال شيميايي
اين روش مبتني بر انحلال شيميايي پوشش سطحي كه به دقت اندازه گيري شده و اندازه گيري جرم فلزي كه بدين ترتيب حل شده، با استفاده از روشهاي شيميائي مناسب (پلاروگرافي، گراويمتري، اندازه گيري حجم و اسپكتروفوتومتري و...) مي باشد.
آزمايش طبق دستور العمل PEU1117 انجام خواهد شد.
3.1.3 روش انحلال آنوديك
آزمايش طبق دستور العمل D251056 انجام خواهد شد.
3.1.4 روش مغناطيسي
آزمايش طبق دستور العمل6 PEU 111 انجام خواهد شد.
3.2 محاسبه چسبندگي و شكنندگي پوشش.
3.2.1 آزمايش جدول بندي
آزمايش بر طبق دستور العمل آزمايشگاهي D251075 يا انتخاب پوشش بر طبق NFA91-101 انجام خواهد شد.
3.2.2 آزمايش به روش خم نمودن
اگر قطعه قابل خم نمودن باشد، بايد آنرا در چند نقطه با وارد آوردن نيروي متغير در چند نقطه آنها را خم بنمائيم، تا بدين ترتيب باعث كشيدگي و فشردگي پوشش شويم، اين كار بايد تا هنگام گسيختگي قطعه ادامه داشته باشد. جداشدگي يا پوسته شدن پوشش به هيچ وجه قابل قبول نمي باشد.
اين آزمايش را مي توان در مورد كروم سخت بر روي نمونه اي كه داراي روكش كروم به ضخامت um25 است انجام داد. اين آزمايش مي تواند به عنوان دليلي براي اثبات تطابق روند كار مورد استفاده قرار گيرد.
3.2.3 آزمايش با سوهان
(بجز در مورد كروم سخت)
آزمايش بر طبق دستورالعمل NF-A-91-101 انجام خواهد شد.
3.2.4 آزمايش چسبندگي در حين رفع معايب قطعه.
(در مورد كروم سخت)
چسبندگي نامناسب باعث جداشدن پوشش در حين رفع معايب قطعه مي گردد. پوسته نشدن و جدانشدن پوشش بعد از رفع عيب قطعه نشانة اجراي صحيح فرآيند آب كاري صورت گرفته است.
در حين اعمال پوشش كروم در برخي مواقع مي توان نقاطي را بر روي قطعه براي كروم كاري اضافي در نظر گرفت و بدين ترتيب آزمايش چسبندگي پوشش را در اين نقطه با اصلاح و تغيير در فلز پايه، انجام داد.
3.2.5 آزمايش شوك حرارتي
قطعه را در كوره اي كه درجه حرارت آن مناسب فلز پايه است با تلرانس cْ10 ± گرم مي نمائيم.
• فولاد: cْ300 بمدت 1 ساعت
• آلياژ روي: cْ160 به مدت 30 دقيقه

سپس قطعه را در آبي كه درجه حرارت آن در حد محيط است خنك مي نمائيم. در اين حالت پوسته و يا جداشدن پوشش قطعه قابل قبول نمي باشد. كلية قطعات آزمايش شده غير قابل استفاده تلقي مي شوند.
4 نحوة بيان بر روي مدارك
پوشش با علامت و شماره دستورالعمل (در بين پرانتز) مشخص مي گردد.
(دستورالعمل CrE-1(B154120)
5 تاريخچه و مدارك مورد اشاره
5.1 تاريخچه
5.1.1 تدوين
1979/12/01 تدوين دستورالعمل
5.1.2 موضوع تغييرات
1997/12/04 وارد شدن دستورالعمل به شبكه كامپيوتري IDEM
5.2 مدارك مورد اشاره
5.2.1 مدارك PSA
5.2.1.1 دستور العملها
D251056,D251002,D231325, D231001,D201253,D251075,D251057
5.2.1.2 غيره
PEU1117 , PEU1116
5.2.2 مدارك خارجي
NF A91-101-10/1971
3-5- معادل با:
4-5- مطابق با:
5-5- كلمات كليدي

روش آنالیز وان آبکاری قلع- نیکل

توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏ml/L‏ عدد بدست آمده را در 7.8125 ضرب نمایید.‏

توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏g/L‎‏ عدد بدست آمده را در 7.5 ضرب نمایید.‏

1.برای تهیه KI-KIO3 0.1 نرمال، 3.6 گرم KIO3، 1.0گرم NaOH، KI 10.0 گرم در یک لیتر آب حل کنید.

2.برای تهیه محلول 0.1 مولار EDTA37.0 گرم،Na₂EDTA.2H₂O در یک لیتر آب حل کنید.

3.برای تهیه HCl 1.0 نرمال، 89 سی سی HCl 36% در یک لیتر آب حل کنید.

4. برای تهیه محلول تارتاریک اسید ، 150 گرم تارتاریک اسید در 950 سی سی آب حل کنید.

5.یرای تهیه بافر با 10=pH ، 350 سی سی NH₄OH غلیظ، 54 گرم NH₄C1 و 625 سی سی آب حل کنید.

6. برای تهیه محلول ‏HCl‏ 50%، 50 سی سی ‏HCl‏ را در 50 سی سی آب حل کنید.‏

آنالیز Sn :

1. 2ml   نمونه از وان بردارید
2. 100 سی سی آب مقطررا ب آن اضافه کنید
3. 25 سی سی HCl 50% را به آن اضافه کنید
4. 10 سی سی محلول نشاسته را به نمونه وان اضافه کنید
5.  بیکربنات را در طول تیتراسیون اضافه کنید
6. محلول را با KI-KIO₃ 0.1 نرمال  تیتر کنید
7. تا محلول از بیرنگ به آبی  تغییر رنگ دهد
8. با استفاده از فرمول زیر غلظت  Sn  را محاسبه کنید:

Sn (oz/gal)= ml *3.956*N

آنالیز Ni :

1. 2ml نمونه از وان بردارید
2. 100 سی سی آب مقطررا به آن اضافه کنید
3. 1 سی سی آب اکسیژنه 30% را به نمونه وان اضافه کنید
4. به آرامی حرارت دهید تا بجوش آید
5. محلول را خنک کنید
6. 10 سی سی محلول تارتاریک اسید به آن اضافه کنید
7. محلول را با NH₄OH غلیظ خنثی کنید تا به یک رنگ آبی برسید
8. 20 سی سی بافر pH 10، 150 سی سی آب و پودر مورکساید را نهایتا اضافه کنید
9. محلول را با EDTA 0.1 مولار تیتر کنید
10. تا محلول از نارنجی به ارغوانی تغییر رنگ دهد
11. با استفاده از فرمول زیر غلظت Ni را محاسبه کنید:

Ni (oz/gal)= ml *3.914*M

آنالیز NH₄HF_2 :

1. 2ml نمونه از وان بردارید
2. 200 سی سی آب مقطر به آن اضافه کنید
3. چیپس های درحال جوش را به آن اضافه کنید
4. 50 سی سی سود 20%را به ظرف واکنش اضافه کنید
5. فلاسک را به دستگاه تقطیر متصل کنید
6. سپس همراه با تیوب جمع کننده که داخل یک بشر حاوی محلول اشباع H₃BO₃ فروبرده شده است.محلول را جوشانده تا تنها 20 سی سی محلول باقی بماند
7. بشر را برداشته و متیل اورانز را اضافه کنید
8. محلول را با HCl 1.0 نرمال تیتر کنید
9. تا محلول از رنگ زرد به  رنگ قرمز تغییر کند
10. با استفاده از فرمول زیر غلظت NH₄HF₂ را محاسبه کنید:

NH₄HF₂ (oz/gal)= ml *0.761*N

نکات آنالیز:

• ü توجه: در فرمولهای فوق پارامترهای ml ,N, M به ترتیب عبارتند از:
• ü حجم مصرفی تیترانت= ml،
• ü مولاریته تیترانت= M
• ü نرمالیته تیترانت= N

 ترجمه : تحقیق و توسعه جلاپردازان

مراجع و منابع: کتاب متال فنیشینگ 2013Metal finishing

روش آنالیز وان آبکاری نیکل استریک

توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏ml/L‏ عدد بدست آمده را در 7.8125 ضرب نمایید.‏

1.برای تهیه محلول 0.1 مولار EDTA37.0 گرم،Na2EDTA.2H2O در یک لیتر آب مقطر حل کنید.

2.برای تهیه NaOH 1.0 نرمال،40 گرم NaOH در یک لیتر آب مقطر حل کنید.

3.برای تهیه موروکساید، 2.0 گرم موروکساید، 198 گرم NaCl حل کنید.

4. برای تهیه متیل اورانژ،1.0 گرم متیل اورانژ (نمک سدیمی) در 1 لیتر آب مقطر حل کنید.

آنالیز Ni :

1. 2ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب مقطربه آن اضافه کنید.
3.  10 سی سی NH₄OH غلیظ و پودر موروکساید به نمونه اضافه کنید.
4. محلول را با  EDTA 0.1 مولار تیتر کنید.
5. تا محلول از نارنجی به ارغوانی تغییر رنگ دهد.
6. با استفاده از فرمول زیر غلظت Ni را محاسبه کنید:

Ni(oz/gal)= ml *3.914*M

آنالیز HCl:

1. 10ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب نقطرو متیل اورانز به آن بیفزایید.
3. محلول را با NaOH 1.0 نرمال تیتر کنید.
4. تا محلول از قرمز به زرد/سبز تعییر رنگ دهد.
5. با استفاده از فرمول زیر غلظت HCl را محاسبه کنید:

HCl 36% (oz/gal)= ml *1.115*N

نکات آنالیز:

• ü توجه: در فرمولهای فوق پارامترهای ml ,N, M به ترتیب عبارتند از:
• ü حجم مصرفی تیترانت= ml،
• ü مولاریته تیترانت= M
• ü نرمالیته تیترانت= N

ترجمه : تحقیق و توسعه جلاپردازان

مراجع و منابع: کتاب متال فنیشینگ 2013Metal finishing

روش آنالیز وان آبکاری نیکل سولفاماتی

توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏ml/L‏ عدد بدست آمده را در 7.8125 ضرب نمایید.‏

توجه: جهت تبدیل واحد ‏‎(oz/gal)‎‏ به ‏g/L‎‏ عدد بدست آمده را در 7.5 ضرب نمایید.‏

1.برای تهیه محلول 0.1 مولار EDTA37.0 گرم،Na₂EDTA.2H₂O در یک لیتر آب مقطر حل کنید.

2.برای تهیه AgNO₃ 0.1 نرمال، 17.0 گرم AgNO₃ در یک لیتر آب مقطر حل کنید.

3.برای تهیه NaOH 1.0 نرمال،40 گرم NaOH در یک لیتر آب مقطر حل کنید.

4. برای تهیه موروکساید، 2.0 گرم موروکساید، 198 گرم NaCl حل کنید.

5.برای تهیه K₂CrO₄ ، 20 گرم K₂CrO₄ در 980 سی سی آب مقطر حل کنید.

6. برای تهیه برموکروزول ارغوانی، 0.4گرم برموکروزول ارغوانی در 1 لیتر آب، 1.0 سی سی NaOH 1.0 نرمال حل کنید.

7. برای تهیه محلول ‏HCl‏ 50%، 50 سی سی ‏HCl‏ را در 50 سی سی آب مقطر حل کنید.‏

8. برای تهیه محلول ‏‏10% ‏‏Ba(NO₃)₂‎، ‏‎10‎‏ گرم ‏‏Ba(NO₃)₂‎‏ را در 100 سی سی آب مقطر حل کنید.‏

آنالیز  Ni :

1. 2ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب مقطربه آن اضافه کنید.
3.  10 سی سی NH₄OH غلیظ و پودر موروکساید را به نمونه اضافه کنید.
4. محلول را با  EDTA 0.1 مولار تیتر کنید.
5. تا محلول از نارنجی به ارغوانی تغییر رنگ دهد.
6. با استفاده از فرمول زیر غلظت Ni را محاسبه کنید:

Ni(oz/gal)= ml *3.914*M

آنالیز NiBr_2 :

1. 5ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب مقطر و سپس K₂CrO₄ به آن اضافه کنید.
3. محلول را با AgNO₃ 0.1 نرمال تیتر کنید.
4. تا محلول از قرمز به زرد/سبز تغییر رنگ دهد.
5.  با استفاده از فرمول زیر غلظت NiBr₂ را محاسبه کنید:

NiBr₂ (oz/gal)= ml *2.914*N

آنالیز NiCl₂.6H₂O :

1. 20ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب مقطر و بعد K₂CrO₄ به نمونه اضافه کنید.
3. محلول را با AgNO₃ 0.1 نرمال تیتر کنید.
4. تا محلول از قرمز به زرد/سبز تغییر رنگ دهد.
5. با استفاده از فرمول زیر غلظت NiCl₂.6H₂O را محاسبه کنید:

NiCl₂.6H₂O (oz/gal)= ml *0.792*N

آنالیز H₃BO₃ :

1. 10ml نمونه از وان بردارید.
2. 25 سی سی آب مقطربه آن اضافه کنید.
3.  5 گرم مانیتول و برموکرزول ارغوانی به نمونه بیفزایید.
4. محلول را با NaOH 1.0 نرمال تیتر کنید.
5. تا محلول از سبز به ارغوانی تغییر رنگ دهد.
6. با استفاده از فرمول زیر غلظت H₃BO₃ را محاسبه کنید:

H₃BO₃(oz/gal)= ml *0.824*N

آنالیز SO₄ :

1. 10ml نمونه از وان بردارید.
2. 100 سی سی آب مقطر و 5 سی سی HCL 50%  ، 25 سی سی Ba(NO₃)₂ 10% مخلوط کنید.
3. محلول را 4 ساعت کنار بگذارید.
4. سپس آن را فیلتر کرده و رسوبات را با آب شستشو دهید
5. در آون 110 درجه سانتی گراد خشک کنید.
6.  نمونه را در دسیکاتور خشک کرده و توزین نمایید.
7. با استفاده از فرمول زیر غلظت SO₄ را محاسبه کنید:

(SO₄ (oz/gal =(وزن رسوب به گرم* 5.488)

نکات آنالیز:

• ü توجه: در فرمولهای فوق پارامترهای ml ,N, M به ترتیب عبارتند از:
• ü حجم مصرفی تیترانت= ml،
• ü مولاریته تیترانت= M
• ü نرمالیته تیترانت= N

 ترجمه : تحقیق و توسعه جلاپردازان

مراجع و منابع: کتاب متال فنیشینگ 2013Metal finishing

روش آنالیز وان آبکاری نیکل سیاه