روش های آزمون سطوح آبکاری شده با نقره جهت مصارف تزئینی

کمیسیون استاندارد روش های آزمون سطوح آبکاری شده با نقره جهت مصارف تزئینی

پیشگفتار

استاندارد روش های آزمون سطوح آبکاری شده با نقره جهت مصارف تزئینی که به وسیله کمیسیون فنی تهیه و تدوین شده و در نود و نهمین کمیته ملی استاندارد شیمیایی مورخ 8/6/1372 مورد تایید قرار گرفته، اینک به استناد بند 1 ماده 3 قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد.

برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم، استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد.

برابر این برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود.

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایش های لازم این استاندارد با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است:

JIS H 8623 Electroplated coatings of Silver for Decorative Purposes 1985

JIS H 8501 Methods of thickness test for metallic coatings 1988

IS-1067 Specificat for Electroplated Coatings of Silver for devorative Purposses 1968

روش های آزمون سطوح آبکاری شده با نقره جهت مصارف تزئینی

1- هدف

هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش های آزمون سطوح فلزی آبکاری شده با نقره جهت مصارف تزئینی می باشد.

2- روش های آزمون

2-1- وضعیت ظاهری

2-1-1 آزمون رویت ظاهری

در این آزمون وضعیت ظاهری آزمونه از نظر رنگ[2]رسوبات کدر، لکه ها، تاولها و وجود نقاط آبکاری نشده و میزان صیقلی بودن پایه مورد بررسی قرار می گیرد.

2-1-2 منبع نور و زمینه

آزمونه جهت بررسی باید روی زمینه مشکی یا تیره قرار گیرد. و با نور سفید نزدیک به نور طبیعی که از شیشه مات یا معادل آن عبور کرده است روشن شود.

2-1-3 روش کار

آزمونه باید در شرایط مشابه با کاربرد عادی آن، در فاصله های مناسب از نظر رویت و شرایط نوری منطبق با بند 2-1-2 مستقر شود.

2-1-4 شیوه ارزیابی

ویژگی های کیفی باید با بازرسی چشمی ارزیابی شود. زمانی که ارزیابی با چشم غیر مسلح مشکل باشد از ذره بین با بزرگنمایی 4 استفاده می شود.

یادآوری: بهتر است یک نمونه شاهد که با توافق طرفین انتخاب شده باشد ملاک عمل قرار گیرد.

2-2 تعیین ضخامت لایه آبکاری

اندازه­گیری ضخامت لایه آبکاری با استفاده از روش­های شناخته شده زیر انجام می­گیرد که با توجه به امکانات آزمایشگاهی موجود و دو موردآن شرح داده می­شود:

1-روش ریزسنجی

2-روش میکروسکوپ با حساسیت 8/0 میکرون

3-روش طیف سنجی اشعه X

4-روش بازتابی اشعه

5-روش کولومتریک

6-روش جریان گردابی

7-روش مغناطیسی

8-روش جرمی

2-2-1-1 روش ریزسنجی

این روش برای اجتناب از تخریب نمونه بکار می رود.

در این روش ضخامت آزمونه قبل و بعد از آبکاری بوسیله ریزسنج در یک

نقطه مشخص اندازه گیری می شود و اختلاف این دو اندازه گیری ضخامت لایه آبکاری را تعیین می کند.

2-2-1-2 مشخصات ریز سنجهای مناسب در جدول شماره 1 داده شده است.

جدول شماره 1

2-1-3 روش کار

بعد از تمیزکردن سطح و قبل از آبکاری قسمتی به عنوان محل اندازه گیری ضخامت آزمونه انتخاب و ضخامت آن توسط ریزسنج در وضعیت عمود بر سطح قبل و بعد از آبکاری اندازه گیری شود، اختلاف این دو، ضخامت لایه آبکاری را مشخص می کند.

در صورتیکه هر دو طرف آزمونه آبکاری شده باشد، نصف اختلاف دو ضخامت قبل و بعد از آبکاری نمایانگر ضخامت لایه آبکاری است.

2-2-2 استفاده از میکروسکوپ

در این روش ضخامت لایه آبکاری در یک سطح مقطع عمود بر لایه آبکاری اندازه گیری می شود.

2-2-2-1 روش کار

در صورت لزوم برای نگهداری آزمونه پایه های از یک رزین صنعتی و یا آلیاژی با نقطه ذوب پایین به صورت عمود بر سطح آزمونه ساخته و سپس مقطعه آزامونه با دقت کافی، به طوریکه صدمه نبیند صیقل داده شود.

با استفاده از جدول شماره 2 و انتخاب و بکارگیری محلول خورنده مناسب برای فلز پایه، مرز بین لایه آبکاری و پایه قابل تشخیص شود و آنگاه به وسیله ریزسنج میکروسکوپ ضخامت لایه آبکاری اندازه گیری شود.

یادآوری: در صورت نرم بودن لایه آبکاری برای جلوگیری از خم شدن آزمونه در هنگام جلا دادن، سطح آبکاری شده با لایه های سخت با ضخامت مناسب پوشانده شود.

در شکل شماره 1 ریزسنج میکروسکوپی نشان داده شده است.

در شکل شماره 2 روش اندازه گیری ضخامت لایه آبکاری توسط صفحه میکروسکوپ نشان داده شده است.

جدول شماره 2

شکل1- مثالی برای خواندن صفحه میکرومتر با خط نشانگر

2-3 روش تعیین عیار نقره در آزمونه

حدود حداقل 5 میلی گرم از سطح آبکاری شده با نقره را توسط یک وسیله مناسب بتراشید. باید توجه داشت که این عمل در یک سطح نسبتا وسیع و با فشار بسیار ملایم انجام گیرد تا از تراشیده شدن لایه زیر آبکاری اجتناب گردد. عیار نقره تراشیده شده را مطابق استاندارد ملی شماره 2133 ایران تعیین نمائید.

2-4 آزمون تعیین سختی لایه آبکاری

در این آزمون سختی لایه آبکاری با روش ویکرز با نیرویی حدود(25 تا 10) گرم نیرو که معادل با (245/0 تا 098/0) نیوتن است طبق روش استاندارد ملی شماره 773 ایران اندازه گیری می شود.

یادآوری: در صورتی که ضخامت لایه آبکاری کم باشد. سختی حقیقی قابل تشخیص نیست در این مواقع ترجیحا سختی روی نمونه های مجزا که در شرایط یکسان با نمونه اصلی، آبکاری ضخیمتری شده، اندازه گیری می شود.

2-5 تعیین مقاومت در برابر خوردگی

مقاومت لایه آبکاری نقره با روش افشاندن مه نمکی طبق استاندارد ملی شماره 2400 ایران تعیین می شود.

2-6 آزمون چسبندگی

این آزمون به یکی از دو طریق زیر با در نظر گرفتن نمونه انجام می گیرد.

1-     تعیین چسبندگی به وسیله خم کردن

2-     تعیین چسبندگی بوسیله مالش

2-6-1 روش کار

آزمونه را در گیرهای که فکین آن نیم استوانه هایی به شعاع 4 میلیمتر است مطابق شمل 3 قرار داده و آن را تا 90 درچه به چپ و راست خم کنید.

در این آزمون یکبار خمش شامل خم کردن آزمونه تا 90 درجه به هر سمت می باشد. آزمون را تا پیدایش اولین پوسته ادامه دهید.

آزمون باید قادر باشد حداقل سه بار خم کردن را بدون به وجود آمدن پوسته درمخل خمش تحمل کند.